De Quad ESL 57

Quad is een in Nederland relatief onbekend merk van geluidsapparatuur in het topsegment van de markt. In dit stukje gaat het uitsluitend om de elektrostatische luidsprekers van Quad, en wel de eerste versie.

In 1956 toonde Peter Walker aan de pers zijn experimentele versie van een elektrostatische luidspreker. Het revolutionaire van de constructie was het vervangen van de trillende conus, die tot dantoe altijd uit 'karton' of licht metaal gemaakt werd, door een kunststof vel dat trillende bewegingen maakt door variaties in een eromheen liggend elektrisch veld. (Dit alles is uiteraard zeer vereenvoudigd weergegeven).

Peter Walker had daarmee een luidspreker geconstrueerd waarvan het bewegende deel massaloos was. Daardoor was vervorming van het geluid, ook bij muziek die zeer gevoelig is voor vervorming, zoals piano en orgel, niet meer hoor-of meetbaar. Ook complexe klanbeelden zoals opera's met grote orkesten voldeden aan de reklameleus 'the closest approach to the original sound'.

In 1957 kwamen de esl's bij Quad in productie. Ik heb een paar gekocht in de zeventiger jaren van de vorige eeuw.

Afgelopen vrijdag weigerde een van deze apparaten dienst en ben ik eens gaan luisteren naar wat op dit moment als de top op luidsprekergebied beschouwd wordt. We hebben het dan over luidsprekers die per paar een prijskaartje van vijf cijfers in euro's voor de komma hebben.

Het klonk mooi, maar ik miste toch echt iets in de hogere middenregionen. Enigszins teleurgesteld over deze luidsprekers (met een zeer hoge prijs) ben ik het internet gaan afzoeken. In de eerste plaats ontdekte ik dat voor de technologie uit 1956 nog steeds 1000-2000 euro op veilingsites betaald wordt. Dat is dus grofweg wat er destijds voor betaald is. De Quad esl's 57 zijn dus waardevast!

In de tweede plaats vond ik een liefhebber die deze wonderen van technisch repareert. Een mailtje naar hem leverde een tip op over het mogelijke probleem met mijn exemplaar.

Om kort te gaan had ik weer een perfect functionerend paar na een uurtje knutselen.

En nu luister ik weer naar mijn oude vertrouwde Quad ESL'S met de technologie uit 1956. Technologie die volgens mijn waarneming nog steeds niet overtroffen is. Mogelijk is het resultaat inmiddels geevenaard, maar niet door die speakers met een prijs bestaande uit vijf cijfers voor de komma! Haast niet te geloven, maar het is een keihard feit.