05 februari 2014

Ragtime pianomuziek (2)

Eerst een noodzakelijke aanvulling op deel 1 over Ragtime pianomuziek. Daarin heb ik gezegd dat Ragtime (utsluitend) door zwarte pianisten / componisten werd gespeeld. Er is echter een belangrijke uitzondering op die regel: de blanke componist / pianist Joseph Lamb was iemand die echte Ragtime schreef en die overigens ook regelmatig met Scott Joplin in contact stond. Joplin heeft de muziek van Lamb bij zijn uitgever (John Stark) met succes aanbevolen en een deel van zijn muziek is daar uitgegeven. De "grote drie" uit de klassieke Ragtime zijn daarmee Scott Joplin, Joseph Lamb en James Scott.

Nu wil ik nog eens wat uitgebreider ingaan op de vraag of Ragtime "klassieke" muziek is. Eigenlijk is dat een overbodige vraag, die alleen beantwoord hoeft te worden om bestaande vooroordelen weg te nemen. Niemand heeft er ooit aan getwijfeld dat een aantal sterk door Ragtime geinspireerde stukken van Stravinsky, Bartok, Debussy, Bolcom, Sjostakovitch en andere als "klassieke componisten"  bekend staande blanken, tot de klassieke muziek behoren. Maar ja, wanneer een zwarte man dan plotseling opduikt met muziek die ook in etablissementen die niet als sjiek bekend staan gespeeld wordt, ligt de zaak kennelijk anders.

Een tweede probleem bij de erkenning van Ragtime als klassieke muziek is dat er ook veel op Ragtime geinspireerde muziek ontstond die duidelijk van een veel lager niveau was en die tot niets anders dan tot de amusementsmuziek gerekend hoort te worden. Maar de "klassieke" Ragtime, zoals die geschreven werd door de eerder genoemde grote drie an een aantal anderen behoort wel degelijk tot de klassieke muziek, als het al duidelijk is wat daaronder verstaan moet worden.

Het is een gedurende zijn hele leven gekoesterde wens van Scott Joplin geweest om tot de klassieke componisten gerekend te worden. Hij begon zich in het laatste deel van zijn leven ook steeds meer op langere stukken te orienteren, en daaruit kwam een opera (Treemonisha) voort. Helaas is die tijdens zijn leven alleen een keer als repetitie zonder orkest en decors is uitgevoerd. De muziek is alleen bewaard gebleven omdat Joplin die op eigen kosten heeft uitgegeven. Het beschikbare stuk is een piuanopartij met alle zangstemmen. De orkestratie waaraan Joplin nog lange tijd gewerkt heeft en die nooit uitgegeven is, is niet bewaard gebleven.

Deze interessante opera werd voor het eerst pas in 1975 door de Houston Opera uitgevoerd en op de plaat gezet. Sedertdien zijn er nog twee andere opnames van verschenen. Het interessante van die opera is dat het geen aaneenschakeling van Ragtime sukken is, maar dat de muziek veel invloeden van Westerse componisten bevat. Alleen het slotstuk is pure Ragtime.

Ik denk dat ik nu wel voldoende gezegd heb over dit punt. Als u het geen klassieke muziek vindt, kan ik u toch niet overtuigen, of liever gezegd van uw vooroordelen genezen. Ik ben da muziek van Scott Joplin zelf weer gan spelen toen ik ontdekte dat mijn pianoleraar die muziek ook serieus neemt. Het valt beslist niet mee, maar de aanhouder wint.

Wordt weer vervolgd!