Oudere musicals

De musical is - vooral door toedoen van Joop van den Ende - de laatste jaren populair geworden in Nederland. We hebben enkele fraaie producties kunnen zien. Maar het genre is zo populair geworden, dat er tegenwoordig ook producties met een bedenkelijke kwaliteit in de theaters gebracht worden, waar niemand om gevraagd heeft, en waarom een weldenkend mens ook nooit zou vragen. Wat dacht u van het totaal geflopte 'Grace Kelly, de musical' (een paar jaar geleden alweer), en nu bijvoorbeeld 'Rembrandt de musical' en 'Turks Fruit'? Vult u het lijstje zelf maar aan. Misschien bent u het wel niet met mijn smaak eens, maar dan hoor ik dat wel. In ieder geval zou je door de overvloed aan nieuwe musicals van matige tot slechte kwaliteit bijna vergeten dat je je tijd en geld beter kunt besteden aan het opnieuw bekijken van oudere musicals.

Onlangs heeft 20th Century Fox de filmversies van een aantal voortreffelijke musicals van Rodgers en Hammerstein opnieuw op DVD uitgebracht. Die zijn zeer de moeite waard, en daar wil ik me in dit stukje over oudere musicals toe beperken. We worden er door deze films weer eens aan herinnerd dat de musical zoveel beter kan zijn dan veel wat ons nu wordt voorgeschoteld. De films die u nu kunt kopen (voor aanzienlijk minder geld dan een theaterkaartje) zijn 'State Fair', 'Oklahoma!', 'Caroussel', 'South Pacific', 'The King and I', en 'The Sound of Music. Allemaal op muziek van Richard Rodgers en op tekst van Oscar Hammerstein II. De enige die in het rijtje ontbreekt is het (als weinig succesvol beschouwde) 'Flower Drum Song'.

Vooral de kaskraker uit vroeger tijden 'Oklahoma!' blijkt nog steeds zeer het aanzien waard. Dit was bovendien de eerste film in het - inmiddels weer in onbruik geraakte - 'Todd-AO' systeem, dat bedoeld was als opvolger van het in Nederland altijd obscuur gebleven 'Cinerama' en kan als voorganger beschouwd worden van het huidige 'Imax'. U krijgt op de DVD-set zowel de 'Cinemascope' versie als de 'Todd-AO' versie (die op diverse punten van elkaar verschillen) voor uw geld, plus nog een paar leuke documentaires over 'Todd-AO'.

Maar het gaat natuurlijk om de musical zelf. Die is - wat mij betreft - nog steeds niet verouderd en verdient het zeker om weer (meerdere malen) opnieuw bekeken te worden. Toen die musical ontstond wisten ze prima wat er met het genre 'musical' bedoeld werd. Uitstekende songs, goede balletten en een verhaal(tje) dat niet verveelt. De 'opvolger' van 'Oklahoma' was 'Caroussel'. Die was beslist minder boeiend en daardoor ook minder succesvol. Maar ook die musical bevat een aantal zeer fraaie songs, zoals "June is Busting Out All Over' en het ook nu nog populaire 'You'll Never Walk Alone'.

'The King and I' was weer een gigantisch succes. Yul Brynner heeft de hoofdrol daarin voor, tijdens en na de filmversie honderden malen gespeeld, tot hij er (bijna letterlijk) bij neerviel. Deze fraaie musical over het verblijf van Anna Leonowens aan het hof van de Siamese (Thaise) koning Rama IV is een lust voor oog en oor. Historisch is er een beetje een loopje met de gebeurtenissen genomen. Dat kunt u zelf constateren wanneer u de film vergelijkt met de boeken van Anna Leonowens zelf. Maar zo erg als in de latere film 'Anna and the King' was het niet.

'South Pacific' is weliswaar een beetje zoetig, maar blijft toch ook een van de hoogtepunten uit de musical-literatuur. Ook die film komt, op mij in ieder geval, nog niet gedateerd over. 'The Sound of Music' behoeft in Nederland geen nadere introductie. Niet zo lang geleden is er nog een - wat zuinige - reprise van in de Nederlandse theaters gebracht. En dan is er nog 'State Fair' (op de DVD-set in twee versies), een van de eerste musicals van Rodgers en Hammerstein, en daarom ook historisch interessant.

Liefhebbers van kwaliteitsmusicals, ga naar de winkel en koop deze fraaie DVD's. Ze herinneren u eraan hoe de musical destijds bedoeld was. Misschien kom ik later nog eens terug op de (waarschijnlijk) allereerste musical 'Show Boat' (uit 1927) en op andere oudere musicals.