Rond 2000 startte een muziekstudent de website http://imslp.org (International Music Score Library Project). De jonge musicus had als doelstelling om zoveel mogelijk muziek die zich in het publieke domein bevond te publiceren (als bladmuziek). Omdat de server in Canada stond, werd het Canadese auteursrecht als maatstaf genomen en er werd door e student en andere moderatoren streng op toegezien dat (Canadese) auteursrechten niet geschonden werden. Het was een site in wiki-format, dus iedereen kon bladmuziek scannen en uploaden. Een prachtig initiatief!
Een (zeer) grote muziek-uitgeverij uit Oostenrijk was het daar niet mee eens en begon lelijke brieven aan de muziekstudent te sturen, waarin gesteld werd dat het Oostenrijkse auteursrecht ruimer is dan het Canadese, dus dat de site inbreuk op Oostenrijkse auteursrechten maakte. De uitgeverij bezat de auteursrechten van alle muziek van een aantal componisten, waaronder Bela Bartok, waarvan het auteursrecht in Canada, maar niet in Oostenrijk verlopen was. De student antwoordde aanvankelijk dat hij alleen te maken had met het Canadese auteursrecht en dat hij de brieven voor kennisgeving aannam.
Vervolgens liet de uitgever dreigbrieven te sturen door advocaten, en de muziekstudent wist niet meer wat hij moest doen. Procederen lag in ieder geval buiten zijn financiële mogelijkheden. Hij vroeg nog naar voorbeelden van werken waarvan het auteursrecht door IMSLP geschonden zou zijn en de advocaten antwoordden met een lijst van werken van (onder meer) Bela Bartok. De student antwoordde, na onderzoek, dat het merendeel van deze werken om commerciële redenen niet meer in de catalogus van de uitgever voorkwamen, en dat hij ook niet van plan was die werken opnieuw uit te brengen.
De student kreeg steeds fellere dreigbrieven en verwijderde na al die intimidatie alle muziek van de site. Immers: bvandaag Oostenrijk en wie vogt morgen? Maar tegelijkertijd - en dat was een goede zet - opende hij een forum op de site, waar hij in de eerste plaats de gevoerde correspondentie met de Oostenrijkers volledig publiceerde. Daarbij schreef hij een emotioneel betoog waarin hij stelde dat het nimmer zijn bedoeling geweest was om enig auteursrecht te schenden, en dat hij geen oplossing zag die de Oostenrijkers tevreden zou kunnen stellen. Die hadden weliswaar nog een aantal "oplossingen" voorgesteld, maar die waren technisch niet te verwezenlijken. Schoenmaker houd je bij je leest.
Op het forum gaf de student de gebruikers van de site ook de gelegenheid om op de correspondentie met de Oostenrijkse uitgever te reageren. En omdat musici nette, maar emotionele, mensen zijn ontstonden er geen scheldpartijen, maar interessante discussies, waarin zelfs de Oostenrijkse utgever zich een paar keer mengde ("Hij kon niet anders"). Helaas kan ik deze discussies nu niet meer teug vinden.
In ieder geval kwam duidelijk naar voren dat het uiterst onredelijk gevonden werd om auteursrechten in te roepen voor muziek die niet meer op papier verkrijgbaar was, en die de uitgever ook niet van plan was opnieuw uit te brengen. Ik noem dat misbruik maken van auteursrecht. Is er iemand die dit wel redelijk vindt? Wil de uitgever de betreffende muziek bewust tientallen jaren aan musici en muziekstudenten onthouden omdat hij er het auteursrecht nog op bezit?
Verder kwam natuurlijk het probleem aan de orde dat in een wereld met een internet verschillende vormen van auteursrecht naast elkaar een onwerkbare situtatie opleveren. Het blokkeren van bepaalde sites voor bepaalde groepen gebruikers is technisch gewoon niet te realiseren. (Daar zou de Haagse rechtbank ook nog eens over kunnen nadenken).
Er hebben vervolgens onderhandelingen achter gesloten deuren plaats gevonden en de site is weer online gegaan en is nu weer enkele jaren in de lucht (op een Amerikaanse server). Ik krijg de indruk dat de muziekstudent van toen de site heeft overgedragen aan een professionele partij. Maar wat het belangrijkste is, is dat de site weer volgens de oorspronkelijke policy werkt: alle muziek uit het publieke domein - voor zover fysiek mogelijk - voor iedereen beschikbaar stellen.
Het is met IMSLP dus goed afgelopen, maar is het nu redelijk dat een muziek-uitgever die destijds Bela Bartok zijn auteursrechten heeft afgetroggeld, omdat de componist kennelijk in geldnood verkeerde, en die rechten vervolgens in de 21ste eeuw inroept voor werken die hij niet meer uitgeeft en ook niet meer wil uitegeven? Het auteursrecht moet nodig worden herzien!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten