Misbruik van auteursrecht

Rond 2000 startte een muziekstudent de website http://imslp.org (International Music Score Library Project). De jonge musicus had als doelstelling om zoveel mogelijk muziek die zich in het publieke domein bevond te publiceren (als bladmuziek). Omdat de server in Canada stond, werd het Canadese auteursrecht als maatstaf genomen en er werd door e student en andere moderatoren streng op toegezien dat (Canadese) auteursrechten niet geschonden werden. Het was een site in wiki-format, dus iedereen kon bladmuziek scannen en uploaden. Een prachtig initiatief!

Een (zeer) grote muziek-uitgeverij uit Oostenrijk was het daar niet mee eens en begon lelijke brieven aan de muziekstudent te sturen, waarin gesteld werd dat het Oostenrijkse auteursrecht ruimer is dan het Canadese, dus dat de site inbreuk op Oostenrijkse auteursrechten maakte. De uitgeverij bezat de auteursrechten van alle muziek van een aantal componisten, waaronder Bela Bartok, waarvan het auteursrecht in Canada, maar niet in Oostenrijk verlopen was. De student antwoordde aanvankelijk dat hij alleen te maken had met het Canadese auteursrecht en dat hij de brieven voor kennisgeving aannam.

Vervolgens liet de uitgever dreigbrieven te sturen door advocaten, en de muziekstudent wist niet meer wat hij moest doen. Procederen lag in ieder geval buiten zijn financiële mogelijkheden. Hij vroeg nog naar voorbeelden van werken waarvan het auteursrecht door IMSLP geschonden zou zijn en de advocaten antwoordden met een lijst van werken van (onder meer) Bela Bartok. De student antwoordde, na onderzoek, dat het merendeel van deze werken om commerciële redenen niet meer in de catalogus van de uitgever voorkwamen, en dat hij ook niet van plan was die werken opnieuw uit te brengen.

De student kreeg steeds fellere dreigbrieven en verwijderde na al die intimidatie alle muziek van de site. Immers: bvandaag Oostenrijk en wie vogt morgen? Maar tegelijkertijd - en dat was een goede zet - opende hij een forum op de site, waar hij in de eerste plaats de gevoerde correspondentie met de Oostenrijkers volledig publiceerde. Daarbij schreef hij een emotioneel betoog waarin hij stelde dat het nimmer zijn bedoeling geweest was om enig auteursrecht te schenden, en dat hij geen oplossing zag die de Oostenrijkers tevreden zou kunnen stellen. Die hadden weliswaar nog een aantal "oplossingen" voorgesteld, maar die waren technisch niet te verwezenlijken. Schoenmaker houd je bij je leest.

Op het forum gaf de student de gebruikers van de site ook de gelegenheid om op de correspondentie met de Oostenrijkse uitgever te reageren. En omdat musici nette, maar emotionele, mensen zijn ontstonden er geen scheldpartijen, maar interessante discussies, waarin zelfs de Oostenrijkse utgever zich een paar keer mengde ("Hij kon niet anders"). Helaas kan ik deze discussies nu niet meer teug vinden.

In ieder geval kwam duidelijk naar voren dat het uiterst onredelijk gevonden werd om auteursrechten in te roepen voor muziek die niet meer op papier verkrijgbaar was, en die de uitgever ook niet van plan was opnieuw uit te brengen. Ik noem dat misbruik maken van auteursrecht. Is er iemand die dit wel redelijk vindt? Wil de uitgever de betreffende muziek bewust tientallen jaren aan musici en muziekstudenten onthouden omdat hij er het auteursrecht nog op bezit?

Verder kwam natuurlijk het probleem aan de orde dat in een wereld met een internet verschillende vormen van auteursrecht naast elkaar een onwerkbare situtatie opleveren. Het blokkeren van bepaalde sites voor bepaalde groepen gebruikers is technisch gewoon niet te realiseren. (Daar zou de Haagse rechtbank ook nog eens over kunnen nadenken).

Er hebben vervolgens onderhandelingen achter gesloten deuren plaats gevonden en de site is weer online gegaan en is nu weer enkele jaren in de lucht (op een Amerikaanse server). Ik krijg  de indruk dat de muziekstudent van toen de site heeft overgedragen aan een professionele partij. Maar wat het belangrijkste is, is dat de site weer volgens de oorspronkelijke policy werkt: alle muziek uit het publieke domein - voor zover fysiek mogelijk - voor iedereen beschikbaar stellen.

Het is met IMSLP dus goed afgelopen, maar is het nu redelijk dat een muziek-uitgever die destijds Bela Bartok zijn auteursrechten heeft afgetroggeld, omdat de componist kennelijk in geldnood verkeerde, en die rechten vervolgens in de 21ste eeuw inroept voor werken die hij niet meer uitgeeft en ook niet meer wil uitegeven? Het auteursrecht moet nodig worden herzien!

De gebreken van het auteursrecht

Er wordt de laatste tijd veel geschreven en gediscussieerd over het auteursrecht. Waarom vinden veel mensen ons auteursrecht onredelijk of onrechtvaardig?

In de eerste plats omdat het zo lang duurt. Iedereen begrijpt dat het redelijk is dat de werken van een auteur gedurende diens leven beschermd worden. Maar ook nog tientallen jaren na diens overlijden?

Een eenvoudige berekening, rekening houdend met de huidige levensverwachting, leert dat bijvoorbeeld de Harry Potter boeken of de songs van de Beatles over zo'n 100 jaar pas in het publieke domein terecht komen.

Agatha Christie heeft tijdens haar lange leven kennelijk een foutje gemaakt, want van haar omvangrijke oeuvre zijn nog maar twee boeken in het publieke domein.

En wie strijkt de auteursrechten eigenlijk op na het overlijden van de auteur en is dat begrijpelijk voor het publiek en wordt dat redelijk geacht?

Nee, dat vinden veel mensen, waaronder ondergetekende, onbegrijpelijk of onredelijk. En wanneer mensen iets onredelijk vinden gaan ze het ontduiken, meestal verder dan redelijk is. De Potter-boeken worden nu al, tijdens het hopelijk nog lange leven van de auteur, illegaal verspreid.

Nu kunnen auteursrecht-organisaties jammeren en dreigen zoveel ze willen of rechtszaken tegen burgers die daar weinig van begrijpen beginnen, maar daar bereiken ze nul komma nul mee.

De oorzaak van het schenden van auteursrechten zit er eenvoudig in dat men de duur ervan onredelijk acht.

Ik kom nogal eens in het Verre Oostem, en daar word je in openbare gelegenheden, tot de meest luxueuze hotels, doodgegooid met muziek uit (ongeveer) de jaren zestig van de vorige eeuw. En reken maar niet dat daar iets voor betaald wordt. Men vind het nu welletjes voor die stokoude muziek en vindt dat die nu best gespeeld mag worden.

Interessant is dat je bij (enigszins respectabele) openbare gelegenheden in het Verre Oosten geen recente nummers hoort. De uitvoerenden begrijpen en accepteren dat dat niet mag.

Conclusie: het auteursrecht is hard aan heroverweging toe.

In volgende bijdragen zal ik nog ingaan op - naar mijn mening - misstanden in en misbruik van (geldig) auteursrecht. Want de auteursrecht-hebbenden kunnen er ook wat van! Nu eerst maar eens de knuppel in het hoenderhok.

Tuk-tuks in Phuket

Wanneer u het mooie eiland Phuket in Thailand ooit bezoekt krijgt u te maken met de meest irritante groep menden die ik in mij inmiddels toch al vrij lange leven heb meegemaakt: de chauffeurs van de 'tuk-tuks' in Phuket. De tuk-tuks in Phuket zijn een soort kleine bestelwagentjes, waar ca. vier passagiers in passen.

Het is allemaal zo mooi begonnen: de chauffeurs moesten de srtad door rijden en idereen meenemen die ze aanhield, voor een prijs van 20 baht (ca. EUR 0,50) per persoon per ritje. Je deelde het voertuig dan met anderen. Wanneer de bestemming onredelijk ver uit de vaste route lag mocht de chauffeur je wat meer vragen, maar dat heb ik in die tijd zelden of nooit meegemaakt.

Langzaam maar zeker ontdekten de chauffeurs dat buitenlanders de geldpest hebben en ieder gevraagd bedrag gewoon betalen, dus al snel werd aan buitenlanders voor een kort ritje geen 20, maar 100 baht gevraagd. In het stadje Patong durfden deze hufters zelfs 500 baht voor een ritje van één kilometer te vragen. Gewoon van de ene kant naar de andere kant van de kern van het dorp.

Maar het werd nog irritanter. Er waren 'slimme jongens' die ontdekten dat je een "tour" kon aanbieden van - zeg - een halve dag. Daar moet een toerist dan 1500 tot 2000 baht voor betalen. En dat is nu de norm geworden. Een kort ritje zit er gewoon niet meer in met een tuk-tuk in Phuket. En de chauffeurs zijn nu echt vreselijk hinderlijk. Twee recente ervaringen (voor het gemak grotendeels uit gebrekkig Engels in het Nederlands vertaald:

- "Hey you" (dat is de gebruikelijke manier om een buitenlander aan te spreken), "you want tour"? "Nee, dank u wel, ik ken het hele eiland al erg goed, want ik kom hier al twintig jaar."  "Dat geloof ik niet, want waarom hebt u dan een camera bij u?" (De brutale hufter!) "Omdat ik soms wat nieuwe foto's wil maken". "Maar u hebt de Big Buddha vast nog niet gezien. Die is er nog maar net."  (Slimme test van hem, want de Big Buddha bestaat pas twee of drie jaar.) "Nee, daar ben ik twee jaar geleden geweest."  En zo ging het nog even door. Hij kon me naar een mooie dierentuin brengen (waar ze onder meer apen martelen door ze te laten fietsen en met elkaar te laten vechten; mooie dierentuin!), naar een vlindertuin (die best aardig is, en die ik daarom al drie keer gezien heb), naar een mooie Tempel (hij bedoelt Wat Chalong, die je eigenlijk bij ieder bezoek aan Phuket moet bezoeken) en ga zo maar door.

- Twee jaar geleden wilden we een kort ritje in Phuket Town naar een familielid maken. Dat zou maximaal 50 baht voor twee personen mogen kosten. Omdat we geen zin in lopen hadden zijn we gaan onderhandelen. Hij begon met enkele honderden baht te vragen, en na pijnlijk lange onderhandelingen kwamen we uit op het voor Phuket schandelijk hoge bedrag van 100 baht. Hij bracht ons naar zijn gammele voertuig, maar toen we wilden instappen zei hij dat hij het toch maar niet deed en dat hij alleen interesse had in een tour. Je zou zo'n vent toch ter plaatse moeten wurgen, als daar in Thailand de doodstraf niet op stond!

Dit soort schandelijk gedrag moet je normaal gaan vinden als je in Phuket op vakantie bent. En dat terwijl er een prachtige regeling is (zie de tweede alinea). Maar de heren chauffeurs zijn te lui geworden om te werken. Een keer per dag een tour (omdat die stomme toeristen de belachelijke prijs daarvan gewoon betalen) is interessanter dan rondrijden en voor 20 baht mensen meenemen.

Ze staan dan ook de godganse dag op bepaalde plaatsen in de stad met tientallen tuk-tuks niets te doen. Behalve dan aan iedere toerist vragen "Taxi, mister?" Het is inmidels zo uit de hand gelopen dat als je uit een bus, tuk-tuk of ander voertuig stapt er onmiddellijk tien klaar staan met "Taxi, mister?".  Ja, waarom zou je eigenlijk uit het openbaar vervoer stappen? Om een tour te gaan maken of omdat je je bestemming bereikt hebt?

Waarom erger ik me zo gruwelijk aan dat tuk-tuk tuig uit Phuket? Omdat het land een hoofdstad heeft, Bangkok genaamd, waar je in een taxi met airco een forse rit kunt maken voor bv. 100 baht (zeg EUR 2,50). Je zit dan soms wel een uur in de taxi. De taximeter staat als je instapt op 35 baht (als sinds mensenheugnis) en loopt tergend langzaam op. Als de taxi stil staat in een file gaat de meter op halve snelheid verder. In Bangkok kun je overal een taxi krijgen door eenvoudig je hand op te steken. Geen gesjoemel over de prijs, gewoon de meter aan en betalen wat daarop staat.

Daarom erger ik me aan die luie honden in Phuket. Ze zitten de hele dag op hun achterwerk en schiijnen er een keer per dag in te slagen om een toerist af te zetten. De taxichauffeurs in Bangkok daarentegen werken de hele dag hard en verdienen uiteindelijk misschien niet meer dan die luilakken uit Phuket. Als er zoiets bestaat als de hel, horen al die luie kerels uit Phuket daar stuk voor stuk thuis.

Samengevat: Onderhandelen en dan op het laatste moment toch niet doen wat je afgesproken hebt en toeristen die niet in je aanbod voor een veel te dure tour trappen een "examen" afnemen om te kijken of ze echt wel eerder op het eiland geweest zijn en of ze de nieuwste attracties kunnen opnoemen. Tuig van de richel noem ik het. Gelukkig zijn er inmiddels drie buslijnen in Phuket Town, waarmee je op heel veel plaatsen kunt komen, voor een prijs van 10 (tien) baht per rit. Ik mag hopen dat mijn mede-toeristen dit ook ontdekken.

Thaise vrouwen bleken hun intieme delen

Artikelen met de bovenstaande, of een sterk hierop lijkende, titel kom ik nu al meer dan een week overal in de pers en in blogs tegen. Het wordt dus tijd om daar eens op te reageren.
Thaise vrouwen bleken overigens al jarenlang hun gezichten, en hun andere voor iedereen zichtbare lichaamsdelen. Gelukkig doen alleen (zeer) welgestelde Thaise vrouwen dat, want ik vind het geen gezicht. Op het tv-journaal en in de soaps kun je ze zien, de Thaise vrouwen waar alle schoonheid van weggebleekt is. Wie denken ze eigenlijk dat dat mooi vindt? Westerse mannen in ieder geval niet. Zoveel is wel zeker. Hun eigen man?

En nu gaat de bleek-hobby dus nog een flinke stap verder: de intieme delen worden ook gebleekt. Wat daar precies achter steekt is niet helemaal duidelijk. De industrie heeft daar wel iets op gevonden: met een getinte huid zou je geen witte kleding kunnen dragen, zonder dat daar iets donkers doorheen zou schijnen. Flauwekul natuurlijk, maar daar zijn de commercials die in Thailand op de tv te zien zijn op gericht.

En het gaat niet zomaar om één potje bleekmiddel. Nee, als je een beetje mee wilt komen moet je een setje van vier producten kopen. Tenminste, dat setje heb ik bij mijn laatste bezoek aan Thailand bij een keurige buitenlandse drogist op een prominente plaats in de winkel zien staan.

Bij die keurige drogist stonden de volgende vier producten: 1) Een algemeen bleekmiddel voor de huid, waarschijnlijk bedoeld voor het gezicht en de nek. 2) Een bleekmiddel voor de borsten. Nu heb ik nog nooit vrouwen topless zien lopen in Thailand, maar goed, als dat ooit verandert is het bleekmiddel vast te koop. En misschien wordt de Thaise manlief er ook opgewonden van. 3) Het derde middel (overigens in een precies even grote fles) is voor de echte fijnproefsters: dat is (uitsluitend) voor de tepels.

4) En dan is er nog een vierde fles te koop voor een aantal zones die ik maar even buiten beschouwing laat omdat ontkleuring daarvan me volstrekt irrelevant lijkt, maar dat middel is (ook) geschikt voor de binnenzijde van de dijbenen. Ik ga er gemakshalve maar van uit dat dat het middel is waar de pers zo vol van is, want het is tenslotte maar een paar centimeter van de op de verpakking duidelijk aangegeven binnenzijde van de bovenkant van de dijbenen naar de intieme delen.

En dat is het dan. Nogmaals, ik vraag me af wie de Thaise dames met die middelen denken te bekoren, want dat verhaal van die witte zomerkleding is natuurlijk volstrekte onzin. Er bestaat ook nog zoiets als onderkleding. Maar de drogisterijbranche schijnt wel te varen bij deze nieuwe producten.
En als u me niet gelooft, wat dat setje van vier producten betreft, moet u maar eens een keurige drogist in Thailand binnenlopen. U kunt deze producten echt niet missen.