21 september 2006

Tanks in Bangkok

Er is - na vele jaren rust - weer een militaire coup gepleegd in Thailand. Generaal Sondhi (ook wel gespeld als Sonthi) en zijn aanhangers vonden de voortdurende demonstraties tegen premier Thaksin Shinawatra genoeg en hebben (toen Thaksin in New York bij de VN was) de macht overgenomen. Het algemene nieuws heeft u natuurlijk ook in de krant gelezen en op de tv gezien, dus ik licht er een paar details uit.

In de eerste plaats valt het op dat generaal Sondhi een Moslim is. Hij was het al geruime tijd openlijk niet eens met de harde aanpak van Thaksin tegen de terroristische aanslagen in het diepe zuiden van Thailand.
Maar de fundamentele kritiek op Thaksin, vanuit de hele bevolking, maar vooral vanuit de beter gesitueerden in Bangkok, begon toen deze (vermoedelijk) rijkste man uit Thailand een van zijn bedrijven verkocht, en daarbij meer dan een miljard Euro(!) aan belastingen niet af hoefde te dragen als gevolg van een door hem zelf gemaakte wet. Dat heeft erg veel kwaad bloed gezet en er zijn (of waren?) diverse processen tegen Thaksin in voorbereiding. De man is nu naar London gevlucht.

Thaksin heeft nog wel aanhang op het platteland, en met name in zijn geboortestreek, het noorden. Hij heeft tenslotte het '30 baht gezondheidsstelsel' ingevoerd. Iedereen heeft daardoor recht op medische zorg voor 30 baht, minder dan 1 Euro. Ook heeft hij het OTOP (One Tambon One Product) project opgezet. Dat houdt in dat elke streek (dorp) zich concentreert op het maken van één handwerkproduct en daar dus extra goed in wordt. Deze beide projecten zijn in het voordeel van het platteland en van de regering-Thaksin afkomstig.

Maar volgens opiniepeilingen is de populariteit van Thaksin over het hele land genomen nu zeer sterk gedaald. Hij heeft daarom begin dit jaar verkiezingen uitgeschreven, die door de oppositie geboycot werden en later ongeldig zijn verklaard. Toen zouden er weer nieuwe verkiezingen komen in oktober, die inmiddels weer naar november verschoven zijn.
En tussentijds heeft Thaksin ook verklaard dat hij met onmiddellijke ingang uit de politiek zou gaan (in april geloof ik). Hij verdween toen een maand, maar was plotseling weer terug. Kortom, hij lapte allerlei democratische wetten aan zijn laars en rommelde maar wat aan.

Hoe is nu de positie van de militairen? De staatsgreep is zonder bloedvergieten verlopen. Dat is een positief punt. Thailand is dus nog geen bananenrepubliek. Eerder is er sprake van een operettecoup. Gisteren konden we immers zien dat de bevolking van Bangkok massaal de straat op ging en zijn kinderen ging fotograferen bij de tanks. En als je het vriendelijk vroeg, kwam er nog een militair bij staan ook. Maar toch is er een ernstige ondertoon in deze operettecoup. Er worden inmiddels ministers gearresteerd en ondervraagd. Ook is de grondwet afgeschaft. Zo lekker is het dus ook weer niet. Laten we hopen dat er geen burgeroorlog gaat ontstaan.

En de hamvraag is natuurlijk "Waar staat de Koning"? Wat we daarvan weten is niet veel. De militairen zeggen dat zij de steun van de Koning hebben. En wie in Thailand de steun van de Koning heeft, heeft de steun van het (hele) volk. Maar zo eenvoudig zal het wel niet zijn. De Thaise Koning is een wijs man. Hij is ook geen fan van Thaksin. Dat is algemeen bekend. Maar je kunt als Koning toch moeilijk voor een coup zijn waarin de democratisch gekozen regering afgezet wordt en de grondwet afgeschaft wordt. Ik kan me wel voorstellen dat de koning meer sympathie heeft voor Sondhi dan voor Thaksin. Maar dat is een andere zaak. Sondhi had zich verkiesbaar kunnen stellen in november. Een coup is ondemocratisch. Ook al staan de soldaten te lachen en kun je met ze op de foto, de militairen hebben de regering afgezet en het land wordt feitelijk dus niet bestuurd. ik denk dat de Koning zal zwijgen.

Wereldleiders hadden er weinig moeite mee om zich tegen de coup uit te spreken. Dat is niet leuk voor de militairen. Ook de toeristenindustrie zal niet bepaald bevorderd worden door de coup. In Phuket zijn al 8000 annuleringen binnen. En daar staan echt geen tanks op straat. Kortom, de bevolking zal het snel aan zijn portemonnee gaan voelen. Dan zal het lachen en fotograferen van de tanks wel ophouden. Zullen de militairen de bevolking - die moet leven van het toerisme - dan nog rustig kunnen houden?

Geen opmerkingen: