Hoe nu verder met de pensioenen?

Nadat mijn eerste woede over de geplande overheidsbemoeienis met de privaatrechtelijke pensioenen licht bekoeld is, kunnen we ons afvragen hoe we verder moeten. "De pensioenen worden onbetaalbaar" schijnt een onuitroeibare kreet te zijn geworden. Maar waarop is die gebaseerd?

Het CBS is te elfder ure (wellicht in opdracht van de regering) gekomen met cijfers waaruit "plotseling" blijkt dat we "veel" ouder worden dan men jarenlang gedacht heeft. Laten we dat plotselinge inzicht dus maar even buiten beschouwing laten. Als de cijfers zo plotseling kunnen veranderen de ene kant op, zal het ook wel weer de andere kant op gebeuren.

Een pensioen is een levensverzekering met lijfrenteclausule: Je betaalt een bepaalde premie - gebaseerd op je levensverwachting - en de verzekeraar betaalt een bepaald bedrag (al dan niet geïndexeerd) uit vanaf een bepaalde leeftijd, tot aan je overlijden. Verzekeraars sluiten dergelijke verzekeringen maar al te graag af.

Je kunt daarvoor terecht bij een commerciële verzekeraar, zoals een bank, maar voor onze pensioenen hebben we gekozen voor een verplichte verzekering bij speciaal daarvoor opgerichte pensioenfondsen.

Die instellingen kennen precies onze levensverwachting en berekenen aan de hand daarvan de premie. Het is dus - excusez le mot - lulkoek dat al die fondsen nu plotseling, als dat de regering toevallig goed uitkomt, ontdekken dat het stelsel "onbetaalbaar" wordt. Als dat zo is, weten die fondsen dat al jaren en jaren.

Een gevaar van het huidige stoken van de regering is wel dat jongeren gaan geloven dat zij teveel premie betalen, omdat iedereen van de ene op de andere dag een jaar of tien ouder wordt. Hiermee wordt de solidariteitsgedachte om zeep geholpen. maar die jongeren vergeten dat ze - kennelijk - zelf ook plotseling tien jaar ouder worden, en daarom meer premie moeten betalen.

Laten we ook even kijken wat er in het verleden allemaal gebeurd is. In de gouden jaren van de beurs verzamelden de pensioenfondsen vele miljarden meer dan ze nodig hadden om de pensioenen uit te betalen en (ook zij) betaalden hun "topmensen" miljoenen aan bonussen. Tevens vond de overheid dat het zo goed ging in pensioenland, dat die overheid zijn (verplichte) werkgeversbijdrage aan het ABP jarenlang niet betaalde. En dat hebben andere werkgevers ongetwijfeld ook gedaan.

Die "greep in de pensoenkas" is nooit gecompenseerd.
Toen het wat slechter ging begonnen de pensioenfondsen over te schakelen op een "middelloon"-systeem in plaats van een "eindloon"-systeem. Op zich 9s dat niet onredelijk, maar de pensioenfondsen verdienden er wel miljarden mee, want er was tot dat moment (veel) meer premie betaald dan nodig was.

Op de credietcrisis hoef ik eigenlijk niet in te gaan, want de beurs vertoont nu eenmaal de neiging om altijd na een crisis weer vanzelf omhoog te gaan. Dat is een soort natuurwet. Dat de credietcrisis dus een zeer tijdelijk verschijnsel is, is 100% zeker. De gouden tijden van de beurs komen gegarandeerd weer terug, wanneer de wereld tenminste niet vergaat.

Dus wat moet er nu met de pensioenen gebeuren: Niets. Wanneer we inderdaad allemaal (plotseling?) ouder worden dan tot nu toe berekend is, is gewoon een factor die in de premie verwerkt moet worden. Zo werken verzekeringen nu eenmaal. Je betaalt premie, afhankelijk van de toekomstige uitkering.

En met dit alles heeft de overheid niets te maken. Wat moet de overheid dus doen? Niets, afgezien van toezicht blijven houden op de solvabiliteit van de pensioenfondsen. Maar daarmee is het voor de overheid afgelopen. De hoogte van de premie moet gewoon afhankelijk blijven ven de levensverwachting en die kennen de pensioenfondsen perfect. Anders gezegd: Pensioenen moeten gewion levensverzekeringen met lijfrenteclausule blijven.

Er wordt aan de pensioenen geknabbeld

Ik heb altijd gedacht dat mijn een pensioen een zaak tussen mij, mijn werkgever en mijn pensioenfonds was. Toevallig was ik rijksambtenaar, dus mijn geval was mijn werkgever toevallig ook de rijksoverheid. Maar die rijksoverheid heeft nooit tegen mij gezegd dat mijn pensioenfonds misschien niet aan zijn verplichtingen kan voldoen.

Nu heeft diezelfde rijksoverheid een commissie ingesteld - naar goed Nederlands gebruik - en meent zij zich inhoudelijk met de zaak te kunnen bemoeien.

Minister Donner heeft zicht het onderwerp toegeëigend en begint alvast met te zeggen dat de premies nu hoog genoeg zijn, en dat de pensioenuitkeringen dus maar omlaag moeten. Iemand van 80 heeft tenslotte niet veel energie meer om geld uit te geven.

Nou, dat zal die 80-jarige zelf wel uitmaken! Hij heeft ieder jaar, tot zijn 65ste, een premie betaald, waarvoor zijn pensioenfonds zei tot zijn overijden een afgesproken bedrag per maand te kunnen betalen.

Mijn pensioenfonds heeft mij ieder jaar een overzicht van mijn opgebouwde rechten gestuurd, en daar NOOIT, ook vorig jaar niet, bij gezegd dat het zijn verplichtingen om aan die opgebouwde rechten te voldoen, misschien niet zou kunnen nakomen.

En nu steekt Donner zijn grote neus in die zaak en weet hij het beter dan mijn pensioenfonds. Als u jong bent zult u het misschien met Donner eens zijn, en u wijs laten maken dat u mijn pensioen, en dat van de 80+ers moet betalen. Verdeel en heers heet dat.

Nou, dat is dan niet waar. Ik heb een privaatrechtelijke overeenkomst met mijn pensioenfonds, en daar heeft Donner zijn vette neus niet in te steken! Mijn premie is berekend aan de hand van sterftestatistieken, en daar heeft Donner niets mee te maken (en overigens ook geen verstand van).

Nederlandse politiek

We hebben Nederland weer eens op z'n smalst gezien. Onze premier JPB had Mr. Davids en zijn commissie op een - naar mijn opvatting - schandelijke manier geschoffeerd door hun rapport over de aanvang van de Irak-oorlog en de betrokkenheid van Nederland daarbij af te doen met: "Dat is een van de mogelijke opvattingen". JPB nam onmiddellijk afstand van alle goed onderbouwde conclusies en ging over tot de orde van de dag.

De eerste reacties van de politiek ware goed: Zowel de PvdA als de oppositie vonden dat dit niet kon en dat de premier op zijn woorden terug moest komen (en het rapport overigens eerst eens moest lezen voor hij het onder het tapijt schoof). Vooral D66 was woedend. Ik verheugde me dus al op een motie van wantrouwen en het eerloze vertrek van JPB uit de Nederlandse politiek. Zelden ben ik meer teleurgesteld.

Er werd een dag in het torentje vergaderd en een kamerdebat gehouden van een avond plus een nacht. JPB kwam daarna met een lichte nuancering van zijn eigenzinnige standpunt. Hij gaf schoorvoetend, maar beslist niet van harte, toe dat er geen volkenrechtelijke basis voorde Nederlandse steun was. De rest van zijn dubieuze verklaring bleef overeind. De PvdA was dik tevreden. Dat was die partij trouwens al kort na het begin van het kamerdebat. Maar ook D66, Groen Links, VVD en PVV en SP hebben het er schandalig bij laten zitten.

Je zou toch denken dat een premier die zijn wijste mensen zo schoffeert met een trap onder zijn zitvlak naar huis gestuurd zou worden. Maar nee, in de Nederlandse politiek is het genoeg wanneer je twee of drie woorden afzwakt, en je kunt alweer op weg naar het kabinet Balkenende-V.

En ook onze minister van Buitenlandse Zaken, die overal zo driftig over twittert, hield een langdurige twitterpauze in stand.
De wijze Davids en zijn wijze vrienden had hun lijvige en grondige rapport net zo goed niet kunnen schrijven. Leuke mening, maar JPB denkt er, met steun van de hele politiek, helaas anders over. Einde verhaal.

"Ze dronken een glas, ze deden een plas en lieten de zaak zoals hij was". Zo was het lang geleden, en zo is het nog steeds.