30 januari 2010

Hoe nu verder met de pensioenen?

Nadat mijn eerste woede over de geplande overheidsbemoeienis met de privaatrechtelijke pensioenen licht bekoeld is, kunnen we ons afvragen hoe we verder moeten. "De pensioenen worden onbetaalbaar" schijnt een onuitroeibare kreet te zijn geworden. Maar waarop is die gebaseerd?

Het CBS is te elfder ure (wellicht in opdracht van de regering) gekomen met cijfers waaruit "plotseling" blijkt dat we "veel" ouder worden dan men jarenlang gedacht heeft. Laten we dat plotselinge inzicht dus maar even buiten beschouwing laten. Als de cijfers zo plotseling kunnen veranderen de ene kant op, zal het ook wel weer de andere kant op gebeuren.

Een pensioen is een levensverzekering met lijfrenteclausule: Je betaalt een bepaalde premie - gebaseerd op je levensverwachting - en de verzekeraar betaalt een bepaald bedrag (al dan niet geïndexeerd) uit vanaf een bepaalde leeftijd, tot aan je overlijden. Verzekeraars sluiten dergelijke verzekeringen maar al te graag af.

Je kunt daarvoor terecht bij een commerciële verzekeraar, zoals een bank, maar voor onze pensioenen hebben we gekozen voor een verplichte verzekering bij speciaal daarvoor opgerichte pensioenfondsen.

Die instellingen kennen precies onze levensverwachting en berekenen aan de hand daarvan de premie. Het is dus - excusez le mot - lulkoek dat al die fondsen nu plotseling, als dat de regering toevallig goed uitkomt, ontdekken dat het stelsel "onbetaalbaar" wordt. Als dat zo is, weten die fondsen dat al jaren en jaren.

Een gevaar van het huidige stoken van de regering is wel dat jongeren gaan geloven dat zij teveel premie betalen, omdat iedereen van de ene op de andere dag een jaar of tien ouder wordt. Hiermee wordt de solidariteitsgedachte om zeep geholpen. maar die jongeren vergeten dat ze - kennelijk - zelf ook plotseling tien jaar ouder worden, en daarom meer premie moeten betalen.

Laten we ook even kijken wat er in het verleden allemaal gebeurd is. In de gouden jaren van de beurs verzamelden de pensioenfondsen vele miljarden meer dan ze nodig hadden om de pensioenen uit te betalen en (ook zij) betaalden hun "topmensen" miljoenen aan bonussen. Tevens vond de overheid dat het zo goed ging in pensioenland, dat die overheid zijn (verplichte) werkgeversbijdrage aan het ABP jarenlang niet betaalde. En dat hebben andere werkgevers ongetwijfeld ook gedaan.

Die "greep in de pensoenkas" is nooit gecompenseerd.
Toen het wat slechter ging begonnen de pensioenfondsen over te schakelen op een "middelloon"-systeem in plaats van een "eindloon"-systeem. Op zich 9s dat niet onredelijk, maar de pensioenfondsen verdienden er wel miljarden mee, want er was tot dat moment (veel) meer premie betaald dan nodig was.

Op de credietcrisis hoef ik eigenlijk niet in te gaan, want de beurs vertoont nu eenmaal de neiging om altijd na een crisis weer vanzelf omhoog te gaan. Dat is een soort natuurwet. Dat de credietcrisis dus een zeer tijdelijk verschijnsel is, is 100% zeker. De gouden tijden van de beurs komen gegarandeerd weer terug, wanneer de wereld tenminste niet vergaat.

Dus wat moet er nu met de pensioenen gebeuren: Niets. Wanneer we inderdaad allemaal (plotseling?) ouder worden dan tot nu toe berekend is, is gewoon een factor die in de premie verwerkt moet worden. Zo werken verzekeringen nu eenmaal. Je betaalt premie, afhankelijk van de toekomstige uitkering.

En met dit alles heeft de overheid niets te maken. Wat moet de overheid dus doen? Niets, afgezien van toezicht blijven houden op de solvabiliteit van de pensioenfondsen. Maar daarmee is het voor de overheid afgelopen. De hoogte van de premie moet gewoon afhankelijk blijven ven de levensverwachting en die kennen de pensioenfondsen perfect. Anders gezegd: Pensioenen moeten gewion levensverzekeringen met lijfrenteclausule blijven.

Geen opmerkingen: