Op het eerste gezicht is dat aantrekkelijk, omdat we allemaal - niet gehinderd door een teveel aan kennis - vinden dat rechters vaak te lage straffen opleggen. Maar hoe werkt zo'n minimumstraf?
Ik geef eerst een voorbeeld, ontleend aan het buitenland. Ik kom nogal eens in Thailand, en daar is een van de ergste misdrijven de belediging van het staatshoofd. Dat is daar een misdrijf dat door iedereen aangegeven kan worden, en er staat een minimumstraf van drie jaar cel op. Hier denken we anders over dit misdrijf, maar 's lands wijs, 's lands eer.
Wanneer u dus in Bangkok niet opstaat aan het begin van een bioscoopvoorstelling (wanneer een lied voor de Koning gespeeld wordt) en iemand in de zaal neemt daar aanstoot aan (en daar kunt u op rekenen!), dan moet u voor de rechter komen, en zal het misdrijf bewezen verklaard worden door getuigenverklaringen (want iedereen in de zaal wil wel getuigen). De rechter zal dan normaliter - gegeven het minimum - een gevangenisstraf van een jaar of zes opleggen, maar als u schuld bekent en spijt betuigt zal hij de straf reduceren tot het minimum: drie jaar in een Thaise cel.
Hij kan en mag niet anders. Zo zijn er al diverse buitenlanders die de Koning beledigd hebben de cel in gegaan. Enkele buitenlanders hebben na langdurige procedures Koninklijke gratie gekregen, maar die wordt nooit binnen een half jaar verleend. Een half jaar Thaise cel is dus het absolute minimum dat u (na gratie) krijgt wanneer u (bijvoorbeeld) niet opstaat wanneer het lied voor de Koning gespeeld wordt.
Nu even terug naar eigen land. Er is sprake van een minimumstraf voor onder meer mishandeling. Nu weet u misschien dat mishandeling een ruim begrip is. Er is waarschijnlijk al sprake van strafrechtelijke mishandeling wanneer u iemand een blauw oog slaat, en zonder twijfel wanneer u iemand een tand uit zijn mond slaat.
Nu kunnen we dus wel heel stoer zeggen dat we op mishandeling minimaal een jaar gevangenisstraf zetten, maar als dat vechtpartijtje van uzelf bewezen verklaard wordt, gaat u zelf dus zonder pardon minstens een jaar de bak in. Wilt u dat? Nee natuurlijk niet. Alleen als een ander u toetakelt wilt u dat hij de bak in gaat. En daar zit 'm nou net nou de kneep. We willen allemaal dat een ander zwaar gestraft wordt, maar als we zelf eens door het lint gaan was dat een ongelukje en willen we - ook als het feit bewezen is - hooguit een boete of helemaal geen straf. Nou vergeet dat maar. Dat is niet meer aan de orde als er een minimumstraf op staat.
Laten we er dus nog maar eens goed over nadenken wat we nu precies willen en misschien is het beter om weer wat meer vertrouwen in de rechterlijke macht op te bouwen. De rechter weegt alle factoren, en bepaalt dan de strafmaat. Ook al zijn we het niet altijd eens met de uitkomst. Maar als u zo weinig vertrouwen in de rechter heeft dat u minimumstraffen wilt invoeren, zit u voor u het weet een jaar te brommen.