Endeavour Morse

Wie de serie over Inspector Morse destijds goed bekeken heeft weet waarschijnlijk dat de voornaam van Morse 'Endeavour' was. Hoewel, die naam komt in de hele serie over Morse maar een of twee keer voor. Nadat de serie afgelopen was en de onvervangbare John Thaw ook nog in het echte leven overleden was heeft itv zijn hersens gepijnigd hoe er toch een vervolg op Morse gemaakt kon worden.

Uiteindelijk kwam daar "Lewis" uit, maar laten we eerlijk zijn, Lewis is geen Morse en zal het ook nooit worden. De was klunzige en niet al te briljante Lewis heeft het in zijn eigen serie inmiddels tot inspecteur gebracht en moest nu een pientere een spitsvondige speurder worden. Maar laten we nog eens eerlijk zijn, zowel het karakter Lewis als de acteur die hem speelt stralen de intelligentie van een groot speurder nu eenmaal niet uit.

Ik denk dus dat we inmiddels het laatste seizoen van "Lewis" wel gehad hebben. Itv zat nu dus weer met de vraag hoe het succes van "Morse" geprolongeerd kon worden. En plotseling ging bij itv het licht aan. Iemand kwam op het idee om de jonge jaren, het begin van de carrière, van Morse te laten zien. Dat is, naar mijn idee, een briljante gedachte geweest.

Er is een pilot gemaakt en die is succesvol gebleken. (Die pilot is door de KRO al twee keer uitgezonden, maar voor de verdere serie moet je bij Canvas zijn.) Het succes is in de eerste plaats te danken aan het feit dat er een acteur gevonden is die de jonge Morse prachtig vertolkt. Maar ook omdat het unieke karakter van de latere Morse al duidelijk te zien is en briljant wordt uitgebeeld. Hij is als jong inspecteur ook al operaliefhebber, wordt ook al verliefd op de verkeerde vrouwen, kan er ook al niet goed tegen om naar de slachtoffers te kijken, en vul het zelf verder maar in. Prachtig.

Voeg daarbij goede scenario's, een dosis Engelse humor en je hebt "Endeavour". Endeavour Morse gaat werken bij de recherche, heeft daar een aantal matig begaafde collega's waar hij, wat intelligentie betreft, torenhoog bovenuit steekt, en daardoor nogal wat jaloezie opwekt. Alleen zijn directe chef waardeert hem en ziet hem helemaal zitten en steunt hem daarom door dik en dun. Maar die chef is zelf ook een goede speurder, zij het niet zo goed als Morse, maar dat accepteert hij.

Voeg bij al het genoemde ook nog het feit dat de serie in de jaren '60 speelt en dat prachtig wordt uitgebeeld in decors en rekwisieten. en voeg daar dan weer schitterend camerawerk aan toe. Het is een genot om naar 'Endeavour' te kijken. Alle andere detectives van dit moment vallen erbij in het niet. Een schot in de roos dus. Midden in de roos, zou ik zeggen. Er komen op Canvas nog twee afleveringen uit het eerste seizoen, maar we kunnen er wel zeker van zijn dat er meer seizoenen zullen volgen, als de makers bereid zijn het hoge peil te handhaven. Een prachtige serie! De Engelse detective is nu weer helemaal terug!

Asbest

Sommige vormen van asbest zijn (zeer) schadelijk voor onze gezondheid. Dat wil ik beslist niet ontkennen, maar er wordt tegenwoordig wel overdreven panisch over gedaan. Ik noem hieronder een aantal vormen van asbest waar ik in mijn leven langdurig mee in contact geweest ben:

- In haar keuken had mijn moeder (zoals iedere huisvrouw in de tijd dat asbest nog niet schadeljk was) een asbest verdeelplaatje . Dat kocht je gewoon bij een van de voorgangers van Blokker. Hoe de winkels met een soortgelijk assortiment vroeger heetten weet ik echt niet meer. Mijn moeder gebruikte zo'n asbestplaatje bijvoorbeeld om het eten of de theepot warm te houden op het gasfornuis. Als je de theepot rechtstreeks op de gasvlam zette had je een kwade kans dat hij barstte door de niet goed verdeelde warmte van de gasvlam als u die ooit wel eens gezien heeft). 

Ik ben daardoor tussen de 10 en 20 jaar dagelijks blootgesteld aan de asbest uit een kookplaatje. Nu, 50-60 jaar later, heb ik daar (gelukkig) geen schadelijke gevolgen van ondervonden. Mijn ouders zijn zelfs 50 jaar of langer blootgesteld geweest aan asbest uit kookplaatjes en andere huishoudelijke artikelen in mijn voormalig ouderlijk huis. Ook zij hebben gelukkig nooit longklachten gehad.

- In 1960 ben ik scheikunde gaan studeren. In de eerste plaats gebruikte ik op mij studentenkamer ook zo'n handig kookplaatje van asbest. Ook op het laboratorium waar ik vrijwel dagelijks mijn practica deed werden deze kookplaatjes (daar heetten ze "vlamverdelers") gebruikt. Conclusie: die asbest kookplaatjes waren echt niet schadelijk voor onze gezondheid. Tot op de dag van vandaag zie ik sommige studiegenoten uit die tijd nog wel eens, maar geen van hen heeft ooit longklachten gehad. Wie mij ervan wil overtuigen dat deze asbest vlamverdelers schadelijk waren moet toch echt met deugdelijke bewijzen komen!

- Op mijn studentenkamer heb ik verder minstens 5 jaar een plantenbak van Eternit gehad. Eternit is een hard materiaal uit samengeperste asbestvezels. Die fraaie plantenbak is meeverhuisd naar mijn woning en heeft daar nog minstens 10 jaar gestaan. Daardaar ben ik ook op die manier minstens 15 jaar lang dagelijks aan asbest blootgestld geweest. Gelukkig heb ik ook daardoor tot op heden geen gezondheidsschade geleden.

- Uiteindelijk kwam ik 30 jaar geleden in mijn huidige huis terecht. Daar meldde zich op een gegeven moment een schoorsteenveger die ongeveer 10 jaar lang mijn schoorsteen geveegd heeft. In het elfde jaar stond hij plotseling voor de deur met een brief met de alarmerende tekst "Uw schoorsteenveger heeft asbest in uw schoorsteen geconstateerd". Gelukkig stond er op het papier ook een adres van een bevriende relatie die het asbest kon verwijderen. Ik heb van dat aanbod geen gebruik gemaakt. Mijn straatgenoten ook niet (voor zover daar ook asbest geconstateerd werd, want bij het ene huis werd zo'n brief wel afgeleverd, maar bij het andere huis van de zelfde bouwer uit dezelfde serie weer niet!).

Als de betreffende schoorsteenveger inderdaad verstand van zaken had, moet het asbest in de vorm van Eternit of een soortgelijk product geweest zijn.Misschien zit er een een stukje Eternit bovenin mijn schoorsteen. Ik kan dat niet controleren. Onderin zit het in ieder geval niet, want over de hele lengte van de schoorsteen zit binnenin een metalen metalen mantel. Dat heb iizelf gezien en gefotografeerd tijdens de bouw. Maar ik ben niet o het dak geklommem en weet dus niet hoe de zaak bovenin in elkaar zit. Saillant detail: een jaar later kwam dezelfde schoorsteenveger weer vragen of hij mijn schoorsteen mocht vegen, waarop ik antwoordde: "Dat wilt u niet, want volgens u zit er asbest in mijn schoorsteen". Daar wist hij niets van en wat hem betrof wilde hij gewoon vegen. Ik heb toen toch maar een andere schoorsteenveger gezocht.

Ik heb nu dus - als ik die schoorstenveger moet geloven - ook nog eens 30 jaar dagelijks blootgestaan aan het asbest uit mijn schoorsteen, en als u de bovenstaande alinea's ook heeft gelezen sta ik nu dus al ruim 60 jaar dagelijks in contact met asbest. Nu wil ik niet beweren dat asbest onschadelijk is. Integendeel. Degenen die gewerkt hebben in de fabrieken waar asfalt verwerkt werd hebben we degelijk aan ernstige gezondheidsrisico's blootgestaan. In die fabvrieken werden de microscopisch kleine vezels verwerkt tot materialen. En die vezels zijn wel degelijk zeer schadelijk voor de gezondheid. Maar dat is wat anders dan een plantenbak van Eternit alleen weg te laten halen door een man in een wit pak.

Dat is echt grote flauwekul. Mijn bak heeft ruim 15 jaar lang dag en nacht in mijn huis gestaan. Dan durf ik hem ook wel zelf af te leveren bij de milieustraat.  Maar nee, hij moest of door een man in een wit pak afgehaald worden, of verpakt in twee goed dichtgeplakte vuilniszakken, met handschoenen aan afgeleverd worden aan een man met eveneens handschoenen aan. En dat is toch echt overdreven.