Het bedrijf Bullseye schreeuwt luidruchtig in de landelijke pers dat het "gratis" WiFi gaat verzorgen in de centra van 37 Nederlandse steden. Dat is nogal wat. En het is dit jaar al klaar! Dat is nog veel meer! Als nauw betrokkene bij Wireless Leiden kan ik u verzekeren dat dit project mislukt of waarschijnlijk zelfs helemaal niet van start gaat. De heren staan met vette dollartekens op hun website en ze komen nog uit de IT wereld ook! Dan zouden ze toch beter moeten weten! Het is al tig keer in Nederland geprobeerd en al die keren mislukt. Alleen het non-profit community netwerk van Wireless Leiden draait al (ruim) tien jaar.
Laten we eens stap voor stap naar het 37-steden project kijken. Eerst maar even het grootste struikelblok: gratis internet bestaat niet. Dat weten we allemaal. Daar hebben de heren het volgende op gevonden: er wordt elke 5 minuten een advertentie vertoond door middel van een pop-up. Die kunnen we misschien nog blokkeren via een ad-blocker (afhankelijk van de browser die we gebruiken). Maar als we via een app aan het internetten zijn (en mobiele browsers zijn overigens ook apps) krijgen we iedere 5 minuten een push-bericht met een advertentie. Nou ik verheug me al op dat "gratis" internet! "Gratis is niet duur, dus er mag wat tegenover staan" denken de heren bij Bullseye kennelijk.
Er is ooit eens een bedrijf geweest dat luid schreeuwend heeft aangekondigd dat het gratis mobiele telefonie zou gaan aanbieden. Er zou dan alleen tijdens gesprekken iedere vijf minuten (of misschien vaker) een korte reclame-boodschap ten gehore gebracht worden. Dat klinkt bekend! Misschien was dat wel een idee van dezelfde IT-specialisten. Hoe dan ook, niemand heeft er na de aankondiging nog iets van gehoord, en het is er nooit gekomen. Wie wil dat nou! Reclames tetterend door je telefoongesprek! En - om terug te komen op het gratis WiFi-internet: wie wil er nou elke vijf minuten een pop-up of een push bericht door zijn internet!
Maar dit was maar een aanloopje tot de echte problemen waar de heren tegenaan gaan lopen. Ik ken de problemen bij het aanleggen van een WiFi-netwerk echt wel vrij goed, vanuit mijn ervaring in Wireless Leiden, een non-profit stichting die een WiFi netwerk bouwt en beheert met vrijwilligers.
Laten we eens beginnen met de dekking. Om het centrum van een niet al te grote stad redelijk dekking te geven heb je toch zeker 50 steunpunten ("nodes") nodig. Wij bouwen zo'n node voor de materiaalkosten, ongeveer EUR 1000. Als we een nieuwe node willen bouwen zoeken we er een sponsor voor, die de materiaalkosten betaalt.
Het internet dat op ons netwerk staat wordt ook gesponsord, want gratis internet bestaat nu eenmaal niet. Wij zetten - uit veiligheidsoverwegingen en omdat sommige sponsors dat vragen - alleen de poorten 80 en 443 open (in mensentaal: we laten alleen http- en https-verkeer door). De wijze IT-ers laten alles door en lopen dus al snel tegen een veiligheidsprobleem op.
Nodes moeten natuurlijk ergens staan. Wij krijgen als non-profit en community-organisatie gratis toegang tot mooie locaties. En het is ons al ongeveer 100 keer gelukt om een mooie locatie te vinden. Maar de heren met die zo duidelijk zichtbare dollartekens in de ogen moeten natuurlijk wel voor een locatie betalen, en zijn waarschijnlijk lang niet overal welkom.
Stel dat ze die hobbel toch weten te nemen, dan komen we aan de kosten. Ik heb al gezegd dat een node aan materiaal ongeveer EUR 1000 kost, maar commerciële partijen vragen er ongeveer EUR 10.000 voor. Gelooft u mij maar dat ik dat uit de eerste hand weet.
Dan kunnen we gaan rekenen: 50 nodes per stad, maal EUR 10.000, maal 37 steden. Ik krijg daar EUR 18.500.000 uit.
Wie wil dat financieren? Waarschijnlijk niemand. Denkt u maar terug aan die gratis mobiele telefonie. Die is gestrand. Niemand wilde reclame-getetter door zijn telefoongesprekken heen. Zo wil ook niemand gratis internet dat iedere vijf minuten op hinderlijke en indringende wijze wordt onderbroken. Dan zijn we dus weer terug bij mijn uitgangspunt: dat gratis WiFi-internet in 37 Nederlandse steden (inclusief Leiden overigens) komt er never nooit niet. Er zal geen financiering te vinden zijn. Kijk naar Groningen, Rotterdam en noem de steden verder maar op.
Tenslotte nog een loose end. Je kunt zoveel nodes neerzetten als je wilt, maar er zijn er altijd wel een paar die "het niet doen". " Node XXX doet het niet" krijg je dan te horen of te lezen. Dan zal er iemand maatregelen moeten nemen. Vaak kunnen problemen gelukkig online worden opgelost, maar soms lukt dat ook niet. Dan zal er iemand heen moeten om het probleem ter plaatse op te lossen. Dat noem je beheer. Hebben de wijze heren met IT-achtergrond daar ook al aan gedacht? Het is echt nodig, en vrijwilligers zullen ze niet krijgen mnet die dikke dollartekens op hun gezichten.
Nou, ik stop er maar mee. De verdere problemen moeten ze zelf maar ontdekken. Wij hebben in Leiden een goed draaiend netwerk van ongeveer 100 nodes, dat ook nog eens goed beheerd wordt. We zijn benieuwd of dat geschreeuw in de pers van de afgelopen dagen ooit tot iets concreets zal leiden! De kans lijkt me klein, erg klein.
